vrijdag 28 februari 2014

Inbreien op z'n Portugees

Stadsplanners gebruiken het afschuwelijke woord 'inbreiding' om nieuwbouw aan te duiden op lege plekjes in de binnenstad. Uitbreiding naar binnen.

Een gevalletje van dat inbreien is dit hoekpand in Lissabon. Wandelend door de Travessa Fiéis de Deus in de Portugese hoofdstad kwamen we deze hoek tegen. Een gele stapel balkonnetjes dus, in deze aflevering van onze serie over hoeken van gebouwen. Het pand staat op de hoek met de Rua da Rosa.

De Travessa Fiéis de Deus is een smal, tot voor kort wat smoezelig, straatje, maar er is een duidelijke gentrificatie aan de gang. Weer zo'n fijn urbanistenwoord. Hier en daar zagen we een woldesignwinkeltje of een kleine fotogalerie, tussen andere pandjes die overduidelijk viswinkel of bakkerij waren geweest.

We keken dus niet vreemd op van dit fris en nieuw ogende appartementengebouw. Scherp gesneden balkonnetjes van een kwartcirkel die leken te zijn aangeplakt tegen de inspringende hoek van het pand, die zelf ook kwartrond is.  Met beton kun je tegenwoordig alles maken. Maarreh... is dit wel zo nieuw?

Met zijn vier verdiepingen heeft het gebouw ongeveer dezelfde hoogte als de belendende percelen. Daar kun je niks uit afleiden: ofwel het nieuwe ontwerp is door de architect respectvol aangepast aan de aangrenzende oudere huizen, ofwel hij moest dat doen van de gemeentelijke schoonheidscommissie, ofwel ten tijde van de bouw was het normaal om de hoogte van de andere gevels als richtlijn te nemen. Is er iets anders dat een clou geeft?


Je blik is meteen gevangen door die strakke balkons op de hoek. Als je afdwaalt naar de ramen in de straatgevels, en eens naar de detaillering kijkt, dan begin je te twijfelen. De afronding van het muurgedeelte naast de sponningen lijkt niet te passen bij de functioneel ogende, onversierde balkons. Ook de sierlijke afschuining aan het houtwerk van het venster suggereert een bouwjaar uit een  eerdere periode.


Dezelfde afronding is, bij nader inzien, ook te onderscheiden aan weerszijden van de balkondeuren. En ook daar is het houtwerk versierd met fijne cannelures.

Kortom: dit hoekpand heeft modern belijnde balkons, en is netjes geel gestuct, maar ik vermoed dat het geen 21ste-eeuwse 'inbreiding' is.  Ik hou het op de jaren 30 of 40 van de 20ste eeuw, goed onderhouden, ruim van opzet en daardoor nog altijd bij de tijd. Hoe het ook zij, het bouwwerk valt wel op, maar valt niet uit de toon.