Een streepje Finse zon

Filmproducers kiezen Helsinki vaak als decor voor scènes die zich afspelen in een onbestemd Oostblokland. Vaak zie je dan de witte Kathedraal van Helsinki, classicistisch met een hoog oprijzende koepel in het midden. Of de pittoreske eilandjes ten zuiden van de haven; als je de stad buiten beeld laat, kan het water makkelijk doorgaan voor een gigantisch Russisch meer, waar een enkele eilandbewoner probeert te overleven.

Maar voor onze serie Hoeken van gebouwen hebben we daar weinig aan. Finland is ook het land van strak design, en dat is goed te zien aan de foto van deze keer. Het voormalige hoofdpostkantoor (Postitalo) in de Finse hoofdstad heeft een hoek die ongeremd modernistisch is. Negentig graden, om te beginnen. Maar er valt meer over te vertellen. Bijvoorbeeld: Uit welk jaar dateert dit gebouw?

Postitalo, hoek Mannerheiminaukio/Postikatu, Helsinki. (Foto RK, 8 aug. 2013)

Het Finse hoofdpostkantoor werd (al) in 1938 gebouwd, naar een ontwerp van Jorma Järvi, Erik Lindroos en Kaarlo Borg.

Eigenlijk heeft dit gebouw een niet-hoek... het is een inspringende hoek, gevormd door de smalle zijgevels van de twee blokken die we zien. Het zijn trouwens twee zijden van een carré, maar de andere twee kanten zijn minder krachtig. Aan de voet van de hoek is de entree, nog steeds getooid met het opschrift Posti, hoewel er inmiddels andere gebruikers zijn ingetrokken: oa. de openbare bibliotheek, een eersteklas-fotozaak, en een restaurant. Bij de renovatie (door Vahanen in 2010) is het interieur netjes in stand gehouden.

Spel van licht en donker
De ingang ligt iets boven straatniveau, bereikbaar via een statige trap. De zes vertikale stroken die de gevel decoreren, lopen deels door aan weerszijden van de toegangsdeur. Mooi effect van de architect: naarmate de zon verder schuift, ontstaat er een fraai lijnenspel van licht en schaduw op de zes stroken. Op de meest rechtse strook is al te zien hoe dat lichteffect begint.

De ingang had evengoed aan het rechteruiteinde van het hoge blok kunnen liggen, dichter bij het centrum en het station, maar dan had hij een groot deel van de dag in de schaduw gelegen. En het is toch al niet erg licht op de begane grond in de Finse winter. Afgezien van deze zijgevel toont het oude postkantoor verder weinig decoratie. De natuurstenen plint en de dito sponningen, dan heb je het wel gehad.

Functionalisme
"Posti" wordt wel gerekend tot het Finse Functionalisme. Zie ook bijvoorbeeld het verpleegkunde-gebouw van de Metropolia-universiteit in dezelfde stad. Met een hoek die niet op de hoek ligt... maar dat is een ander verhaal.

(Foto Pöllö/Wikimedia)